Door Bram, Adrie en Wijna
Het begin
Martin de Bruijn wilde eigenlijk ontwikkelingswerker worden. Schoon water brengen in Afrika. Gezinsuitbreiding stak daar een stokje voor. Er moest brood op de plank komen. Martin en zijn toenmalige vrouw Ilse woonden in Groningen en Martins moeder stuurde hem de advertentie voor aardrijkskundeleraar in Hoogeveen. Hij wist niet eens waar dat lag (zijn studie was nog niet klaar). Op 21-jarige leeftijd werd hij door Rector Miedema aangenomen.
Onze klassenleraar was dus maar zes jaar ouder dan wijzelf. Toen wij op 29 april bij Martin thuis langsgingen voor een gesprek met hem, viel ons op dat hij nog steeds zo jeugdig is. Misschien komt dat omdat hij nog vier jonge kinderen heeft, in de leeftijd van 9 tot 15.
3h3
Martin weet niet zo heel veel meer van 3H3 omdat je als beginnende leraar vooral bezig bent met leraar worden. Hij herinnert zich wel het kraambezoek van de hele klas voor zijn pasgeboren zoon Mischa, de fietstocht naar Nijeveen en de grondboring die hij toen deed, en natuurlijk de ontluikende liefde tussen Bram en Petra.
Toen en nu
Het grote verschil in lesgeven tussen 1975 en nu is de digitalisering. Lesgeven is interactiever en dynamischer, minder eenrichtingsverkeer. Het lesmateriaal is veel gevarieerder, minder tekst en meer visueel. Met een digibord kun je bijvoorbeeld zo even een filmpje afspelen over een onderwerp.
In 1975 was het uitsluitend lesstof uit De Geo Geordend (de titel alleen al…), de leraar was verhalend tekst en uitleg aan het geven met af en toe een vraag uit de klas. Het nadeel van het moderne lesgeven is wel dat er een belangrijke vaardigheid verloren is gegaan: Het Vertellen. Leerlingen zijn nu zelf ontdekkend en gefixeerd op hun telefoon. Door deze beeldcultuur is er minder behoefte aan veel tekst, en het is moeilijk de aandacht langer dan 15 minuten vast te houden. Meer dan 140 leestekens is al een uitdaging.
De leerlingen zijn als mensen niet zo veel veranderd, dat wil zeggen dat ze nog steeds het meest geïnteresseerd zijn in elkaar, en huiswerk wordt nog altijd even slecht gemaakt. Vergeleken met vroeger zijn leerlingen wel veel voorlijker en opener. Door wat er op internet en tv te zien is, worden veel zaken makkelijker besproken, ook seksualiteit. In het algemeen vindt Martin de Hoogeveense jeugd erg prettig in de omgang.
Vreemd
Het vreemdste voorval dat Martin heeft meegemaakt, is dat van de gestolen handdoeken. Op een schoolreis naar Londen kwam een woedende hotelier het gezelschap na hun vertrek achternagerend. Hij brieste dat er dure handdoeken gejat waren uit kamer 48. Bij het nakijken van de lijst bleek dat daar een buitengewoon keurige domineesdochter gehuisd had. Bijna verontschuldigend vroeg Martin dit meisje haar tas te openen. De handdoeken lagen, kleddernat, bovenop. De domineesdochter was dus niet zo keurig als ze leek.
Invloed
Martin vertelt dat je soms zelf niet in de gaten hebt welk een invloed je op een leerling hebt. Dan hoor je achteraf: ‘wat u toen tegen mij zei, heeft me echt geholpen.’ In het begin reageer je nog weleens direct vanuit je gevoel, waardoor je een leerling onbedoeld kunt kwetsen. Er zijn voorbeelden uit de praktijk te over, waaruit blijkt dat mensen bepaalde reacties en voorvallen tussen leraar en leerling zich tot in lengte van dagen blijven herinneren. Uiteindelijk heeft de leraar dus best veel invloed op de leerling. Het valt Martin wel op, dat naarmate hij ouder wordt, hij meer overwicht op de leerlingen heeft. Daarnaast heeft hij geleerd dat als hij positief en uitgaand van het goede de leerling benadert, hij dat van de leerling ook terugkrijgt.
Werkdruk
Lesgeven is vermoeiend, je moet je altijd voor de volle 100 procent geven. Tegenwoordig is er enorm veel administratie, alles moet vastgelegd en bijgehouden worden. Er is ook veel, soms onnodig, e-mailverkeer dat aandacht vraagt. Je moet als leraar echt alles uit de kast halen en veel energie steken in alle aspecten van het lesgeven. Televisie en internet zijn geduchte concurrenten.
Verandering
Op de vraag hoe 40 jaar lesgeven hem als mens veranderd heeft, zegt Martin milder geworden te zijn en minder snel met een oordeel klaar te staan over leerlingen, collega’s en mensen in het algemeen. Hij heeft leren relativeren. Er zit bijna altijd wel een reden achter iemands gedrag en je begrijpt beter wat mensen drijft.
Leraar worden?
Martin zegt direct volmondig ‘ja’ op onze vraag of hij mensen nog steeds zou aanraden leraar te worden. Hij vindt het een fantastisch beroep en geniet het meest van de omgang met jonge mensen en zijn (oud) collega’s. Toen Martin begon, moest hij alles zo’n beetje zelf uitzoeken. Mevrouw Hepp en de heren Hartman en de Vries stonden hem met raad en daad bij en hij heeft menig uur bij hen achter in de klas gezeten om de kunst af te kijken.
Voor de nieuwbakken leraar is een goede coach van levensbelang. Tegenwoordig zijn er veel jonge leraren die het binnen een paar jaar niet meer zien zitten en al dan niet met een burn-out het onderwijs de rug toekeren. Als goede coaching ontbreekt, leert een jonge docent niet hoe hij met de groep moet omgaan en ontstaat er al snel chaos in zijn lessen. Naast goede coaching vindt Martin het heel belangrijk dat collega’s het onderling goed met elkaar kunnen vinden en elkaar steunen en opvangen waar nodig. De saamhorigheid op het MAC is altijd groot geweest en heeft hem erg gesteund.